ಪರಿಚಯ
ನೀವು ಒಂದು ಹೋಟೆಲ್‌ಗೆ ಹೋಗಿ, ತಿಂಡಿ ತಿನ್ನಿ, ಆದರೆ ಎಷ್ಟು ಬೇಕಾದರೂ ಪಾವತಿ ಮಾಡಬಹುದಾದ ಅನುವು ಇದ್ದರೆ ಹೇಗಿರಬಹುದು? ಅಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ತೋರುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲವೇ? ಆದರೆ ಇದೇ ‘Pay What You Want’ (PWYW) ಎಂಬ ಬೆಲೆಗಟ್ಟುವ ನೀತಿಯ ಅರ್ಥ. ಈ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕರೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಅಥವಾ ಸೇವೆಗೆ ತಾವು ಇಚ್ಛಿಸುವ ದರವನ್ನು ಪಾವತಿಸಬಹುದು.
ಸಂಗೀತ ಆಲ್ಬಂಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದು ಹೋಟೆಲ್ ಬಿಲ್ಲುಗಳವರೆಗೆ, ಹಲವು ವ್ಯವಹಾರಗಳು ಈ ವಿಧಾನವನ್ನು ಪ್ರಯೋಗಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಇದು ನಿಜಕ್ಕೂ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆಯೇ? ಯಾರು ಹೆಚ್ಚು ಹಣ ಪಾವತಿಸುತ್ತಾರೆ, ಯಾರು ಕಡಿಮೆ ಅಥವಾ ಶೂನ್ಯ ಪಾವತಿ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ? ಈ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳ ಉತ್ತರವು ಮನೋವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಇದೆ.
ಈ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ, PWYW ಬೆಲೆಗಟ್ಟುವ ನೀತಿಯ ಹಿಂದೆ ಇರುವ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ, ಇದರ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿತೆ, ಮತ್ತು ವ್ಯವಹಾರಗಳು ಇದನ್ನು ಹೇಗೆ ಪ್ರಯೋಜನಕಾರಿಯಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸೋಣ.
‘Pay What You Want’ (PWYW) ಬೆಲೆಗಟ್ಟುವ ನೀತಿಯ ಅರ್ಥ ಏನು?
PWYW ಎಂದರೇನು? ಇದು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾದ ದರ ನಿರ್ಧಾರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ನೀಡುವ ಬೆಲೆಗಟ್ಟುವ ನೀತಿ. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಬೆಲೆಗಟ್ಟುವ ಮಾದರಿಗಳಿಗಿಂತ ಇದು ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಫಿಕ್ಸ್ಡ್ ಪ್ರೈಸಿಂಗ್ (ನಿಶ್ಚಿತ ಬೆಲೆ) ಇರುವುದಿಲ್ಲ.
ಈ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸುವ ವಲಯಗಳು:
✅ ಹೋಟೆಲ್ & ಕಾಫಿ ಶಾಪ್‌ಗಳು (ಉದಾ: ಕಾರ್ಮಾ ಕಿಚನ್, ಅನ್ನಲಕ್ಷ್ಮಿ ಹೋಟೆಲ್)
✅ ಡಿಜಿಟಲ್ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು (ಉದಾ: ಇ-ಪುಸ್ತಕಗಳು, ಸಂಗೀತ ಆಲ್ಬಮ್‌ಗಳು, ತಂತ್ರಾಂಶ)
✅ ಚಾರಿಟಿ & ನಿಧಿ ಸಂಗ್ರಹ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು
✅ ಪ್ರವಾಸಿ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಮ್ಯೂಸಿಯಂಗಳು
ಇದನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಲು ದರ ನಿಯಮಗಳಿಗಿಂತ ಮಾನವ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
ALSO READ | ಲಾಟ್ಟೆ ಫ್ಯಾಕ್ಟರ್: ನಿಮ್ಮ ಹಣಕಾಸಿನ ಕನಸುಗಳಿಗೆ ಅದು ಅಡ್ಡಿಯಾಗುತ್ತಿದೆಯಾ?
PWYW ಬೆಲೆಗಟ್ಟುವ ನೀತಿಯ ಹಿಂದೆ ಇರುವ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ
ಗ್ರಾಹಕರು ಎಷ್ಟು ಹಣ ಪಾವತಿಸುವುದು ಎಂಬುದು ಹಲವಾರು ಮನೋವಿಜ್ಞಾನೀಯ ಅಂಶಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ. ಕೆಳಗಿನವು ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣಗಳು:
1. ಪರಸ್ಪರ ವಿನಿಮಯ (Reciprocity) ನಿಯಮ
“ನಾನು ನಿಮಗೆ ಒಳ್ಳೆಯ ಸೇವೆ ನೀಡಿದರೆ, ನೀವು ಅದಕ್ಕೆ ಪ್ರತ್ಯುತ್ತರವಾಗಿ ಇಷ್ಟು ಪಾವತಿಸಬೇಕು” ಎಂಬ ಒಂದು ಅಡತಾಲದ ಮನೋಭಾವನೆ ಜನರಲ್ಲಿ ಸಹಜವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಉದಾಹರಣೆ: Pay-what-you-want ಹೋಟೆಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಒಳ್ಳೆಯ ಆತಿಥ್ಯ ದೊರಕಿದರೆ, ಗ್ರಾಹಕರು ಉದಾರವಾಗಿ ಪಾವತಿಸುತ್ತಾರೆ.
2. ಸಾಮಾಜಿಕ ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಗುಂಪಿನ ಒತ್ತಡ (Social Norms & Peer Influence)
ಜನರು ತಾವು ಸ್ವಾರ್ಥಪ್ರವೃತ್ತಿಯವರಂತೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಇಚ್ಛಿಸುವುದಿಲ್ಲ.
ಉದಾಹರಣೆ: PWYW ಸಂಗೀತ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ, ಇತರರು ಹಣ ಪಾವತಿಸುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಕಂಡು, ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಸಹ ಪಾವತಿಸಲು ಪ್ರೇರಿತಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
3. ಆಂಕರಿಂಗ್ ಪರಿಣಾಮ (Anchoring Effect)
ಜನರು ಕೆಲವೊಂದು ಸೂಚಿತ ಬೆಲೆ (Anchor Price) ನೋಡಿ, ಅದನ್ನು ಮೆಟ್ಟಿಲು ಮಾಡಿಕೊಂಡು ತಮ್ಮ ಪಾವತಿ ನಿರ್ಧಾರ ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
ಉದಾಹರಣೆ: ಒಂದು ಡಿಜಿಟಲ್ ಆಲ್ಬಮ್ PWYW ಆದರೂ, ಅದರ ಸರಾಸರಿ ಪಾವತಿ ₹500 ಎಂದು ತೋರಿಸಿದರೆ, ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ಅದೇ ಪ್ರಮಾಣದ ಹಣ ಪಾವತಿಸುತ್ತಾರೆ.
4. ತತ್ವಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಗುಣಮಟ್ಟದ ಭಾವನೆ (Perceived Value & Quality)
ಪ್ರಯೋಜನಕಾರಿ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಗುಣಮಟ್ಟದ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಜನರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೊತ್ತ ಪಾವತಿಸಿ ಖರೀದಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಉದಾಹರಣೆ: ಒಂದು ಜನಪ್ರಿಯ PWYW ತಂತ್ರಾಂಶದ ಬೆಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಕೊಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಪರಿಚಿತವಿಲ್ಲದ ತಂತ್ರಾಂಶಕ್ಕೆ ಕಡಿಮೆ ಪಾವತಿ ಮಾಡಲಾಗಬಹುದು.
5. ಅಪರಾಧ ಭಾವನೆ ಮತ್ತು ನೈತಿಕ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ (Guilt & Moral Obligation)
“ನಾನು ಕಡಿಮೆ ಹಣ ನೀಡಿದರೆ ತಪ್ಪು ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಹಾಗೆ ಅನ್ನಿಸುತ್ತದೆ” ಎಂಬ ಭಾವನೆ ಕೆಲವರಿಗೆ ಮೂಡಬಹುದು.
ಉದಾಹರಣೆ: PWYW ಮ್ಯೂಸಿಯಂ ಗಳಲ್ಲಿ ದೇಣಿಗೆ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ ಇಡಲಾಗುವುದು, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಜನರು ಹಣವನ್ನು ದಾನ ಮಾಡಲು ಪ್ರೇರಿತಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
ALSO READ | Buy Now, Pay Later: ಸೌಲಭ್ಯಕರ ಉಡುಗೊರೆ ಅಥವಾ ಆರ್ಥಿಕ ಬಲೆ?
PWYW ಬೆಲೆಗಟ್ಟುವ ನೀತಿ ಎಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗುತ್ತದೆ?
PWYW ಎಲ್ಲ ಕಡೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಕೆಳಗಿನ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಅದು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ:
✔ ಬಲವಾದ ಬ್ರಾಂಡ್ ಲಾಯಲ್ಟಿ: ಗ್ರಾಹಕರು ತಾವು ಇಷ್ಟಪಡುವ ಬ್ರಾಂಡ್‌ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಪಾವತಿಸುತ್ತಾರೆ.
✔ ಕಡಿಮೆ ಉತ್ಪಾದನಾ ವೆಚ್ಚ ಹೊಂದಿರುವ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು: ಡಿಜಿಟಲ್ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಗೆ (ಇ-ಪುಸ್ತಕಗಳು, ತಂತ್ರಾಂಶ) ಇದು ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ.
✔ ಚಾರಿಟಿ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರಣಗಳು: ನಿಧಿ ಸಂಗ್ರಹ ಮತ್ತು ದಾನ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ PWYW ಉತ್ತಮ ಮಾದರಿಯಾಗಬಹುದು.
✔ ಅನನ್ಯ ಅನುಭವಗಳು: ವಾಸ್ತವ ಹಾಗೂ ಭಾವನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಗ್ರಾಹಕರೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಬೆಳೆಸುವ ವ್ಯವಹಾರಗಳಿಗೆ ಇದು ಸೂಕ್ತ.
PWYW ಬೆಲೆಗಟ್ಟುವ ನೀತಿಯ ಸವಾಲುಗಳು
❌ ಉಚಿತ ಸೇವೆ ಪಡೆಯುವ ಗ್ರಾಹಕರು (Free Riders) – ಕೆಲವರು ಶೂನ್ಯ ಪಾವತಿಸಬಹುದು.
❌ ಆರ್ಥಿಕ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆ (Revenue Instability) – ವ್ಯವಹಾರಕ್ಕೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಆದಾಯ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ.
❌ ಗ್ರಾಹಕರ ಗೊಂದಲ (Customer Confusion) – ಜನರಿಗೆ ತಾವು ಎಷ್ಟು ಪಾವತಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗದೇ ಇರಬಹುದು.
PWYW ಅನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ಟಿಪ್ಸ್
✔ ಕನಿಷ್ಠ ಅಥವಾ ಸೂಚಿತ ಬೆಲೆಯನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಿ
✔ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ ಭಾವನೆ & ಸಾಮಾಜಿಕ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಿ
✔ ಸಾಮಾಜಿಕ ಪ್ರೇರಣೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿ (Social Proof)
✔ ದತ್ತಿ & ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ
✔ ಪಾವತಿ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಡೇಟಾ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿ
ಯಶಸ್ವಿ PWYW ಉದಾಹರಣೆಗಳು
1️⃣ Humble Bundle: ಡಿಜಿಟಲ್ ಗೇಮ್‌ಗಳ PWYW ಮಾರಾಟದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಯಶಸ್ಸು.
2️⃣ Radiohead – ‘In Rainbows’ ಆಲ್ಬಮ್: ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರು PWYW ಮೂಲಕ ಖರೀದಿಸಿದರು.
3️⃣ Annalakshmi Restaurant: ಭಾರತದಲ್ಲಿ ‘ತಿಂದು ತೃಪ್ತರಾಗಿದ್ದರೆ ಎಷ್ಟು ಬೇಕಾದರೂ ಪಾವತಿಸಿ’ ಎಂಬ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು.
ಅಂತಿಮ ಚಿಂತನೆಗಳು
PWYW ಒಂದು ಆಕರ್ಷಕ, ಆದರೆ ಚತುರ ದಾರಿ. ಇದು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು, ವ್ಯವಹಾರವು:
✅ ಬ್ರಾಂಡ್ ಲಾಯಲ್ಟಿ ಕಟ್ಟಬೇಕು
✅ ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಗೆ ಅನುಸರಿಸಬೇಕು
✅ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಸಂಪರ್ಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಒತ್ತಡ ಬಳಸಬೇಕು
ನಿಮ್ಮ ವ್ಯವಹಾರಕ್ಕೆ ಇದು ಸರಿಹೊಂದುತ್ತದೆಯೇ? ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿ, ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿ, ಮತ್ತು ತಕ್ಕಂತೆ ತಂತ್ರ ರೂಪಿಸಿ! 🚀
ಫ್ರೀಡಮ್ ಆಪ್ ಡೌನ್ಲೋಡ್ ಮಾಡಿಕೃಷಿ ಮತ್ತು ವನಸಂಪತ್ತಿ ಕುರಿತ ತಜ್ಞರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದ ಕೋರ್ಸ್‌ಗಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶ ಪಡೆಯಿರಿ.ನಿಮ್ಮ ಕೃಷಿ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಉತ್ತಮಗೊಳಿಸಲು ಹಿತೈಷಿ ಸಲಹೆಗಳು ಮತ್ತು ಪಾಠಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ನಮ್ಮ YouTube Channel ಸಬ್‌ಸ್ಕ್ರೈಬ್ ಮಾಡುವುದು ಮರೆಯಬೇಡಿ
