ചെലവിടലിന്റെ മാനസിക ശാസ്ത്രം: ഇളവുകളെ നമ്മൾ എത്രം ഇഷ്ടപ്പെടുന്നു, അതിനെ ചെറുക്കാൻ എങ്ങനെ കഴിയും?

നിങ്ങൾ ഒരിക്കൽ മുറിയിൽ നിന്ന് ഒരു സാധനം മാത്രം വാങ്ങാനായി കടയ്ക്കു പോകുകയും പിന്നീട് പ്ലാൻ ചെയ്തതിലും കൂടുതലായ സാധനങ്ങളുമായി മടങ്ങുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ടോ? കാരണം ഇളവ് സെയിലുകൾ! ഇത് വെറും നിങ്ങൾക്ക് മാത്രം സംഭവിക്കുന്നില്ല. ഇളവുകളും പ്രത്യേക ഓഫറുകളും “കുറഞ്ഞ കാലയളവിൽ മാത്രമുള്ള ഡീലുകൾ” നമ്മുടെയുള്ളിലെ വികാരങ്ങളെ ഉണർത്തുന്നു, ഒപ്പം ആസ്വാദനത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്നു.

എന്തുകൊണ്ട് നമ്മൾ ഇളവുകളെ ഇഷ്ടപ്പെടുന്നു? ഈ ഇളവുകളുടെ ചാക്കുകളിൽ നമ്മൾ വീഴാതെ എങ്ങനെ ചെലവു ചുരുക്കാം? ഈ ലേഖനത്തിൽ, ഇളവുകളുടെ മാനസിക ശാസ്ത്രം വിശദമായി പരിശോധിച്ചുകൊണ്ട്, നിങ്ങൾക്കായി ചില മികച്ച ചെലവു മാർഗങ്ങളും നൽകാം.

WATCH | The Most Effective Marketing Strategy

1. ഇളവുകൾ നൽകുന്ന എമോഷണൽ ഹൈ (Emotional High)

ഒരു ഇളവ് കണ്ടാൽ, നമ്മുടെ തലച്ചോറിൽ ഡോപമൈൻ എന്ന കെമിക്കൽ പുറത്തുവിടപ്പെടുന്നു. ഇത് ആസ്വാദനം നൽകുന്ന ഒരു രാസപദാർത്ഥമാണ്. ഇത് നമ്മുടെ ഇളവിനോടുള്ള ആകർഷണത്തെ വളർത്തുന്നു.

FOMO (Fear of Missing Out): പല കണക്കുകൂട്ടലുകളിലും, ചെറിയ കാലയളവിൽ ലഭ്യമാകുന്ന ഓഫറുകൾ നമ്മെ ഉടൻ തീരുമാനമെടുക്കാൻ പ്രേരിപ്പിക്കുന്നു.

മൂല്യം കണ്ടെത്തൽ (Perceived Value): സാധനം അത്ര ആവശ്യമില്ലെങ്കിലും, കുറഞ്ഞ വിലയ്ക്ക് ലഭിക്കുമ്പോൾ നമ്മൾ ധാരാളം തിരയുന്നുണ്ട്.

ഉദാഹരണം: ഒരു ഷൂസിന്റെ പ്രാരംഭ വില ₹2000 ആയിരുന്നെങ്കിൽ, ഇപ്പോൾ അത് ₹1200-ൽ ലഭിക്കുന്നു. ഇത് ₹800 ലാഭം കിട്ടിയതാണെന്ന് തോന്നിപ്പിക്കുകയാണ്.

ടിപ്: എന്തെങ്കിലും വാങ്ങുന്നതിന് മുമ്പ്, അതിന്റെ പ്രാരംഭ വില നൽകാമായിരുന്നോ എന്ന് സ്വയം ചോദിക്കുക. ഉത്തരം ഇല്ലെങ്കിൽ, നിങ്ങൾക്ക് ഈ ഇളവ് ഒരു വലയമായിരിക്കും.

2. മാർക്കറ്റിംഗ് തന്ത്രങ്ങൾ (Marketing Tricks)

വ്യാപാര സ്ഥാപനങ്ങൾ ചെലവിനെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാൻ നിരവധി മാനസിക തന്ത്രങ്ങൾ പ്രയോഗിക്കുന്നു. ചില പ്രമുഖ തന്ത്രങ്ങൾ ഇവയാണ്:

a) ചാർം പ്രൈസിംഗ് (Charm Pricing) സാധാരണയായി വിലകൾ എങ്ങനെയാണ് ₹999 അല്ലെങ്കിൽ ₹1999 ആയി തീരുന്നത് കാണാമല്ലോ? ഇത് ചാർം പ്രൈസിംഗ് തന്ത്രമാണ്.

ഉദാഹരണം: ഒരു ഉൽപ്പന്നം ₹1000 വിലയാണെന്ന് പറയുന്നതിനെക്കാൾ ₹999 എന്ന് പറയുമ്പോൾ അത് വളരെ കുറഞ്ഞതെന്ന് തോന്നുന്നു.

b) ലിമിറ്റഡ് ടൈം ഓഫറുകൾ (Limited-Time Offers) “24 മണിക്കൂറിനുള്ളിൽ മാത്രം 50% ഇളവ്” എന്ന പോലുള്ള ഓഫറുകൾ ഉടൻ വാങ്ങണമെന്ന് പ്രേരിപ്പിക്കുന്നു.

c) BOGO (Buy One, Get One Free) “ഒന്ന് വാങ്ങുമ്പോൾ മറ്റൊന്ന് സൗജന്യം” എന്ന വാഗ്ദാനം നമ്മെ അധികം വാങ്ങാൻ പ്രേരിപ്പിക്കുന്നു.

ALSO READ | ബിഗ് ബ്രാൻഡുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്ന മാനസിക തന്ത്രങ്ങൾ വില നിശ്ചയിച്ച് വിറ്റുവരവു വർധിപ്പിക്കാൻ!

3. ആങ്കറിംഗ് ഫലമോ? (Anchoring Effect)

ആങ്കറിംഗ് ഒരു മനഃശാസ്ത്രപരമായ പ്രവണതയാണ്, അതിലൂടെ പ്രാരംഭ വില നമ്മെ ബാധിക്കുന്നു.

ഉദാഹരണം: ഒരു ജാക്കറ്റ് ₹5000-ൽ നിന്ന് ₹2500 ആയി കുറഞ്ഞു. എന്നാൽ, ₹5000 എന്ന ആങ്കർ വില നമ്മെ വലിയ ലാഭമെന്ന് തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കുന്നു.

ടിപ്: മാർക്കറ്റ് വില പരിശോധിച്ച് ഇളവുകൾ വാസ്തവമായ ലാഭമാണെന്ന് ഉറപ്പാക്കുക.

4. ഫ്രീ ഷിപ്പിംഗ് പാതകം! (Free Shipping Psychology)

വീട്ടിലേക്കുള്ള ഡെലിവറിക്ക് ഫ്രീ ഷിപ്പിംഗ് ലഭിക്കുന്നതിന് പലരും കൂടുതൽ സാധനങ്ങൾ വാങ്ങാൻ തയ്യാറാകും.

ഉദാഹരണം: ഒരു വെബ്സൈറ്റ് ₹2000-ൽ കൂടുതൽ ഉള്ള ഓർഡറുകൾക്ക് ഫ്രീ ഷിപ്പിംഗ് നൽകുകയാണെങ്കിൽ, കുറച്ച് കൂടി സാധനങ്ങൾ ചേർക്കാൻ നമ്മൾ തയാറാകും.

ടിപ്: മൊത്ത വിലയും ഷിപ്പിംഗ് ചാർജും തമ്മിൽ താരതമ്യം ചെയ്താൽ, ചിലപ്പോൾ ഷിപ്പിംഗ് ഫീസ് നൽകുന്നത് കൂടുതൽ ലാഭകരമായിരിക്കും.

5. ഇളവ് മാര്‍ക്കറ്റിംഗ് ചെറുക്കുന്ന വഴികൾ

ഇപ്പോൾ ഇളവ് തന്ത്രങ്ങൾ മനസ്സിലായതിനെത്തുടർന്ന്, അത് ചെറുക്കാനുള്ള ചില മാർഗങ്ങൾ കാണാം:

a) ബജറ്റ് നിശ്ചയിക്കുക: ഷോപ്പിംഗ് തുടങ്ങുന്നതിന് മുമ്പ്, നിങ്ങളുടെ ചെലവു പരിധി നിശ്ചയിക്കുക.

b) ഷോപ്പിംഗ് ലിസ്റ്റ്: എന്തെല്ലാം വാങ്ങണമെന്ന് എഴുതിവെക്കൂ. അതിനു പുറമേ എന്തും വാങ്ങാതെ ശ്രദ്ധിക്കുക.

c) 24 മണിക്കൂർ കാത്തിരിക്കുക: ഒറ്റക്കാഴ്ചയിൽ വിചാരിച്ച് ഒരേയൊരു ഓഫറിൽ വീഴാതെ, ഒരു ദിവസം കഴിയും വരെ കാത്തിരിക്കുക.

d) വില താരതമ്യം ചെയ്യുക: വിവിധ വിൽപ്പനസ്ഥലങ്ങളിൽ നിന്ന് ഉൽപ്പന്നത്തിന്റെ വില താരതമ്യം ചെയ്യുക.

e) “ഇതു വെറുതെയാണോ?” എന്ന് ചോദിക്കുക: ആ സ്വഭാവം വേണ്ടില്ലെങ്കിൽ അതിനെക്കുറിച്ച് വീണ്ടും ചിന്തിക്കുക.

ALSO READ | 2025-ൽ പണപ്പെരുപ്പം: നിങ്ങളുടെ സംരക്ഷണത്തിനും ജീവിതശൈലിക്കും എന്ത് സ്വാധീനം ഉണ്ടാക്കും?

6. ഇളവുകളിൽ വീഴുന്നതെന്തുകൊണ്ട്?

മനസ്സിൽ അറിയുന്നവരും ഇളവുകളിൽ നിന്ന് കരുതലോടെ നീങ്ങുന്നതെന്തുകൊണ്ട് എന്ന ചിന്തക്കുള്ള മറുപടി:

• എമോഷണൽ ട്രിഗർസ്: മനസ്സിന് ബാധകമായ വാഗ്ദാനങ്ങൾ.
• സോഷ്യൽ പ്രൂഫ്: മറ്റുള്ളവരെ കാണുമ്പോൾ, നമ്മളും അതേ രീതിയിൽ താൽപ്പര്യപ്പെടുന്നു.
• സ്‌കാര്സിറ്റി മൈൻഡ്‌സെറ്റ്: ഏതാനും കുറഞ്ഞ സമയം മാത്രം ലഭ്യമായ ഡീലുകൾ.

7. ദീർഘകാല ഫലങ്ങൾ

മനഃശാസ്ത്രപരമായ ഇളവുകളിൽ വീഴുന്നവരിൽ ധനാഭാവം ഉണ്ടാക്കുന്നു. അപ്രിയമായ ഫിനാൻഷ്യൽ സമ്മർദ്ദങ്ങളും ഉണ്ടാക്കുന്നു.

ടിപ്: നിങ്ങളുടെ ചെലവുകൾ രേഖപ്പെടുത്തുക. നിങ്ങളെ ഇളവുകൾ എത്രമാത്രം ബാധിക്കുന്നു എന്ന് തിരിച്ചറിയുക.

സമാപനം

ഇളവുകൾ വളരെ ശക്തമായ മാർക്കറ്റിംഗ് തന്ത്രങ്ങളാണ്. എന്നാൽ ഓരോ ഓഫറും ആശയത്തോടെ പരിശോധിക്കുക. നിങ്ങൾക്ക് ആവശ്യമില്ലാത്തത് വാങ്ങാതിരിക്കുക.

മുമ്പ് നിങ്ങൾ ഒരു ഓഫർ കാണുമ്പോൾ ഈ ചിന്തവഴികൾ പിന്തുടരുക: “എനിക്ക് ഇതിന്റെ ആവശ്യമുണ്ടോ? അല്ലെങ്കിൽ ഇത് മാർക്കറ്റിംഗ് തന്ത്രമോ?”