మాజీ ప్రధాన మంత్రి డా. మన్మోహన్ సింగ్ 92 ఏళ్ల వయస్సులో మరణించడంతో, ఆయన వ్యవసాయ రంగానికి అందించిన గొప్ప సేవలను దేశవ్యాప్తంగా రైతులు స్మరించుకుంటున్నారు. 2008లో ప్రారంభమైన వ్యవసాయ రుణ మాఫీ మరియు రుణ సహాయ పథకం ఆయన ప్రధాన కార్యక్రమాల్లో ఒకటిగా నిలిచి, ₹71,000 కోట్లకుపైగా రైతుల రుణ భారం తొలగించింది.
2008 వ్యవసాయ రుణ మాఫీ మరియు రుణ సహాయ పథకం
డా. మన్మోహన్ సింగ్ నేతృత్వంలో 2008లో ప్రారంభమైన ఈ పథకం ముఖ్య లక్ష్యాలు:
- రైతుల ఆర్థిక భారం తగ్గించడం: చిన్న, అంచు రైతులపై ఉన్న రుణ భారాన్ని తొలగించడం.
- వ్యవసాయ ఉత్పాదకత పెంచడం: రైతులు ఆధునిక పద్ధతులు, వనరులపై పెట్టుబడి పెట్టేందుకు ప్రోత్సహించడం.
- గ్రామీణ ఆర్థిక వ్యవస్థను మెరుగుపరచడం: రైతుల కొనుగోలు శక్తిని పెంచడం ద్వారా, వ్యవసాయ పెట్టుబడులకు ఉత్సాహం కలిగించడం.
పథకంలోని ప్రధాన అంశాలు
ఈ పథకం సమగ్రంగా ఉండి, చాలా ముఖ్యమైన అంశాలను కలిగి ఉంది:
- పూర్తి రుణ మాఫీ: రెండు హెక్టార్ల వరకు భూమి కలిగిన చిన్న మరియు అంచు రైతులకు పూర్తిగా రుణమాఫీ అందించారు.
- వన్-టైమ్ సెటిల్‌మెంట్ (OTS): మిగిలిన రైతులకు, మిగిలిన రుణంపై 25% రాయితీ అందించి, మిగిలిన 75% చెల్లించే అవకాశం కల్పించారు.
- ప్రభావం: సుమారు 4.3 కోట్ల మంది రైతులు ఈ పథకం ద్వారా లబ్ధి పొందారు, ఇది ప్రపంచంలో అతిపెద్ద రుణ సహాయ కార్యక్రమాలలో ఒకటిగా నిలిచింది.
CHECK OUT | Credit Card Changes 2024 In Telugu | Big Credit Card Updates in 2024
రైతుల జ్ఞాపకాలు
ఈ పథకం ద్వారా లబ్ధి పొందిన రైతులు ఈ పథకాన్ని తమకు లభించిన ఉపశమనం గా గుర్తించుకున్నారు:
- తక్షణ ఆర్థిక ఉపశమనం: రుణమాఫీ వల్ల అప్పు భారం తొలగిపోవడం, రైతులు వ్యవసాయంపై దృష్టి పెట్టడానికి అనువుగా మారింది.
- వ్యవసాయంలో పెట్టుబడులు: రుణ భారంలేకుండా, రైతులు మెరుగైన విత్తనాలు, పరికరాలు, వ్యవసాయ పద్ధతుల్లో పెట్టుబడి పెట్టడం ద్వారా మంచి దిగుబడులు సాధించారు.
- మానసిక ప్రశాంతత: అప్పు భారంలేకుండా రైతుల మానసిక ఆరోగ్యం మెరుగైంది.
ఇలాంటి పథకాలను చాలా మంది తాత్కాలిక పరిష్కారాలుగా భావించినా, కిసాన్ మజ్దూర్ మోర్చా మరియు SKM (రాజకీయేతర) వంటి రైతు సంఘాలు ఇంకా ఇలాంటి పథకాలకు మద్దతు ఇస్తున్నాయి.
ALSO READ | సులభమైన 2-నిమిషాల వ్యూహం: పెరుగుతున్న స్టాక్స్‌ను ఎంచుకునేందుకు మార్గదర్శనం
ఆక్షేపణలు మరియు సవాళ్లు
ఈ పథకం విశేష ఉపశమనం అందించినప్పటికీ, కొన్ని విమర్శలు ఎదుర్కొంది:
- అసంస్థగత రుణగ్రస్తులు పథకానికి అర్హులు కాలేదు: వ్యక్తిగత వడ్డీకారుల వద్ద అప్పు చేసిన రైతులకు ఈ పథకం అందుబాటులో లేదు.
- తాత్కాలిక పరిష్కారం: వ్యవసాయ ఉత్పాదకత తగ్గుదల మరియు స్వచ్ఛమైన రుణాలకు చేరుకోలేని సమస్యలను ఇది పరిష్కరించలేదు.
- ఆర్థిక ప్రభావం: ఈ పథకానికి ఉన్న భారీ వ్యయంతో దేశ ఆర్థికతపై దీర్ఘకాల ప్రభావం ఉండవచ్చని ఆందోళనలు వ్యక్తమయ్యాయి.
డా. మన్మోహన్ సింగ్ గారి వారసత్వం
రుణమాఫీ మాత్రమే కాకుండా, డా. మన్మోహన్ సింగ్ గారి పాలనలో అనేక సామాజిక, ఆర్థిక పథకాలు అమలులోకి వచ్చాయి:
- ఆర్థిక సంస్కరణలు: 1990లలో ఆర్థిక మంత్రిగా, భారత ఆర్థికవ్యవస్థను ప్రపంచ మార్కెట్లకు తెరిచే విధానాలను ప్రవేశపెట్టారు.
- సామాజిక సంక్షేమ పథకాలు: మహాత్మా గాంధీ జాతీయ గ్రామీణ ఉపాధి హామీ పథకం (MGNREGA), విద్య హక్కు, ఆధార్ వంటి పథకాలను పరిచయం చేశారు.
ప్రస్తుత రైతు ఉద్యమాలు మరియు డిమాండ్లు
డా. మన్మోహన్ సింగ్ మరణానంతరం, ప్రస్తుత రైతు ఉద్యమాలు తమ డిమాండ్ల గురించి మరింత స్పష్టంగా మాట్లాడుతుండగా, గత పథకాలతో పోలికలు వేస్తున్నాయి:
- కనిష్ఠ మద్దతు ధర (MSP) హామీ: రైతులు తమ పంటలకు సరైన ధర అందించేందుకు చట్టబద్ధ హామీ కోరుతున్నారు.
- రుణమాఫీ: వాతావరణ మార్పులు, మార్కెట్ ధరల మార్పుల వల్ల ఎదురయ్యే ఆర్థిక సమస్యలను అధిగమించడానికి రుణమాఫీ పునరుద్ధరణకు డిమాండ్ పెరుగుతోంది.
ALSO READ | 2025 బడ్జెట్: భారతదేశం లో ఆదాయపు పన్ను రిలీఫ్ చరిత్ర పై పరిశీలన
నిర్ణయము
2008లో డా. మన్మోహన్ సింగ్ ప్రవేశపెట్టిన వ్యవసాయ రుణమాఫీ మరియు రుణ సహాయ పథకం భారత వ్యవసాయ చరిత్రలో ఒక ముఖ్యమైన అధ్యాయం. ఈ పథకం సమగ్ర విధానాలతో వ్యవసాయ సంక్షోభాన్ని అధిగమించగలదని నిరూపించింది. రైతుల ప్రస్తుత డిమాండ్లు, వ్యవసాయ రీతులలో మార్పులు మరియు రైతుల సంక్షేమంపై కొనసాగుతున్న దృష్టి అవసరాన్ని గుర్తు చేస్తాయి.
